Referat frå Rotarymøte 30. november 2016:

Kvelden sin foredraghaldar var kona til vår utmerkede sekretær,  Lina Aursnes. Ho er frå ein stad i Litauen av om lag same størrelse som Sykkylven. Namnet på staden er Tryskiai. Denne ligg ca. 10 mil aust for kystbyen Klaipeda. Her vaks ho opp som einebarn saman med mor og far.

Ho innleia først med litt generelle opplysninger om Litauen. I hennar barndom og ungdom var landet ein del av Sovjetunionen. Livet her var nok ein del annaleis enn i Norge. Trass i at staden ho budde er på størrelse med Sykkylven, var Rådhuset av ganske så beskjeden størrelse (sjå PowerPoint). Det romma fleire funksjoner enn vårt Kommunehus. Vidare huska ho godt all køståinga. Ein måtte stå i kø for å sikre seg kuponger til mat, klede, sko og det ein elles trengte til det daglege. Korrupsjonen var formidabel. Ville ein har noko av bedre kvalitet eller noko ekstra, måtte rette vedkomande «smørast» med gåver av ymse slag. Altså fungerte dette som ein svartebørs.      

Når det gjaldt feriereiser kunne ein ikkje velge reisemål, men dette blei tildelt. Effektiviteten på fabrikkane var så som så. På radio og TV var det lite underholdning, så dette måtte dei sørge for sjølve.

Lina var heldig som kunne gå på same skulen i 12 år, i frå barneskule til fullført Videregåande. Så vidt referent forstår, var det nok meir disiplin i skulen i Litauen enn i Norge. Russisk språk var eit viktig fag. Frå 4. klasse blei elevane køyrt ut på landet for å jobbe i kollektivjordbruket. Skuletida var frå 8 til 15:30. skuleåret begynte 1. september og varte ut mai, altså 3 månader skuleferie.

Alt i alt virker det som det meste blei styrt ovenfra i ein vertikal maktstruktur. Etter Lina si meining har dette ført til at folk har mista initiativ til å sette i gang med forskjellige verksemd og aktivitet etter at Sovjetunionen blei oppløyst.

I 1989 blei Berlinmuren reve ned, og dette var signal til at dei forskjellige satellitt- og sovjetstater begynte å rive seg laust. For Litauen sitt vedkomande skjedde dette ikkje utan tragedier. 13.01.1991 blei TV- tårnet i Vilnius storma av russiske soldater. Dette enda med 14 menneske drepne og over 700 skada. Tilslutt gav myndighetene i Moskva etter for frihetskravet. 1. sept. 1991 erklærte Gorbatsjov at Litauen kunne ta over styringa av landet sjølve.

Etter Videregåande skule reiste Lina til kystbyen Klaipeda for å gå 2- årig reiselivslinje. Denne utdanninga inspirerte ho til å ville reise ut av Litauen. I 2002  bestemte ho seg for Skandinavia, og hamna i Norge og Sykkylven. Blei her au pair hos familien Wilhelsen. Her trivdes ho godt, men la merke til at vi lever nok litt annaleis i Norge. Vi er meir vant med overflod og velstand, og Lina synes vi bl.a kasta unødig mykje mat.

I Sykkylven traff ho ein flott og grei kar ved namn Knut Henning Aursnes. Dei blei kjærester og seinare gifta dei seg. Dei har to gutter saman. Med jevne mellomrom tek dei turen tilbake til Litauen og byen Klaipeda. Knut Henning liker seg godt her.

Eit flott og engasjert foredrag av Lina. Etterpå var det masse spørsmål frå interesserte rotarianarar.

Til slutt overrakte president Steven  ein liten presang og takka for eit flott foredrag. Vidare minte han om det åpne møtet neste onsdag 7. des. med adm.dir. Olav Holst – Dyrnes, og ønska tilslutt alle vel heim.

Referent

Jarle Svindseth  

Publisert av Jarle Svindseth 3. desember 2016